«ЖАСЫЛ ҚАЗАҚСТАН» ҰЛТТЫҚ ЖОБАСЫ СӘТТІ ЖҮЗЕГЕ АСУДА

Түркістан қаласының климаты баршаға бірдей қолайлы емес. Десе де қаланың ауа райын жақсарту мақсатында қыруар іс қолға алынып, жүзеге асырылып келе жатқаны да жасырын емес. Нәтижесіне келсек, «Қазгидромет» мекемесінің мәліметіне сәйкес, Түркістан облысы мен облыс орталығы – Түркістан қаласында атмосфералық ауаның ластануы 65%-ға төмендеген. Бұл – 4 жылда жасалған ауқымды жұмыстың нәтижесі.

Көгалдандыру, газдандыру, күннен қуат алатын электр станцияларының көбеюі мен өңірдегі орман алқабының артуы нәтижесінде Түркістан облысында жалпы экологиялық ахуалдың жақсарғаны ғылыми түрде дәлелденді. Өңірде «Жасыл Қазақстан» ұлттық жобасы аясында «Таза Қазақстан», «Үнемді Қазақстан», «Табиғат» және «Экология болашағы» секілді 4 бағытта жұмыстар атқарылуда. Ауқымды жұмыс нәтижесі Түркістан облысының әкімі Өмірзақ Шөкеевтің төрағалығымен өткен апталық аппарат отырысында баяндалды. Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы басшысы Қайрат Әбдуәлиевтің баяндауынша, атмосфералық ауа сапасын жақсарту мақсатында жоспарға сәйкес, 5 жыл көлемінде 1000 гектар жерге 1,1 млн ағаш көшеттері отырғызылады. Облыста 831 елді мекеннің 55%-ға жуығы табиғи газбен қамтамасыз етілсе, жыл соңымен 9 нысанның құрылысы аяқталып, 467 елді мекенге табиғи газ қосу жоспарлануда.
Қатты тұрмыстық қалдықтарын жинап, қайта өңдеуге күш салынған. Облыс аумағында энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бағытында бірқатар жұмыстар жүргізілуде. Республикадағы суармалы жерлердің 3/1 бөлігі облысқа тиесілі немесе 548,2 мың гектарды құрайды. Өткен жылы 100 шақырымға жуық канал күрделі және ағымдағы жөндеуден өткен. Жетісай, Мақтаарал аудандарында 175 қашыртқы, 9 су нысаны жөнделіп, механикалық тазалау жұмыстары жүргізіліп, 45,1 мың гектар жердің мелиоративтік жағдайы жақсарды. Түркістан қаласында ағын су тапшылығын шешу үшін ірі су нысандарының құрылыстары жүргізіліп, қосымша 248,8 млн м3 ағын су жеткізіледі. «Түркістан магистралды каналында күрделі жөндеу» жобасы бойынша 58 шақырым канал бетондалып, 60 млн м3 су үнемделетін болады.
«Кеңсай — Қосқорған — 2» су қоймасы, «Шаға» жағажайы, Ескек есу каналы пайдалануға беріліп, 31млн м3 ағын су жеткізіледі. «Сырдария өзенінен машиналық арна салу», «Сарқырама» су қоймасы салу жобалары әзірленуде. Бұл жобалар арқылы Түркістан қаласы кепілді ағын сумен толық қамтамасыз етіледі.
Айта кету керек, 2020 жылғы 1 кыркүйектегі мемлекет басшысының Жолдауындағы тапсырмасын орындау мақсатында 2 млрд ағаш егу жұмыстары бекітілген. Кешенді жоспарға сәйкес, облыс келемiнде бес жылдың iшiнде мемлекеттiк орман қоры жерлерiнде 110 мың га алқапқа 170 млн ағаш көшеттерін отырғызу жоспарланған. 2021 жылы 14 619,4 га жерге 18,707 млн ағаш-көшеттері отырғызылып, жоспар толығымен орындалды. 2022 жылы 16 940 га жерге 22 млн ағаш-көшеттерін отырғызу жоспарына сәйкес жұмыстар атқарылуда. Түркістан қаласының айналасынан құрылған «Жасыл белдеудің» жоспарланған 29 511 гектар жер көлемiнiң, бүгiнгi таңда 13 629 гектары орындалған. Жасыл белдеу құру жұмыстарына облыстық бюджеттен тиiстi қаржылар бөлініп, әуежай және рекреациялык аймақта 400 гектардан астам жерге тамшылатып суғару жүйесі және көшеттерге тiрек толығымен орнатылды. Қазіргі кезде абаттандыру және тазалық жұмыстары жүргiзiлуде.
Сонымен қатар жаңа әкімшілік іскерлік орталығындағы 50 гектар алма бауы жаңартылып, тамшылап суғару жүйесi және көшеттерге тірек орнатылып, қоршау және абаттандыру жұмыстары жургiзiлді. ҚР Орман кодексiнiң 54 бабының 1.1 тармағына сәйкес, жер қойнауын пайдаланушылар мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн уран өндiру үшiн пайдаланған кезде, екі есе мөлшерде орман екпелерiн отырғызу және орманға айналған алқапқа ауыстырылғанға дейін оларды күтіп-ұстау жұмыстары мiндеттелген. Осыған байланысты, «ҚазАтомПром» мекемелерiмен 20 024,5 гектар жерге орман екпелерiн отырғызуға, оның iшiнде жапырақты ағаш-көшеттерін 2 974,5 гектарға, ал сексеуіл көшеттерін 17 050,0 гектарға отырғызуға келiсiмшарт жасалған. Бүгінгі таңда 4 500 га, оның iшiнде, жапырақты ағаш-көшеттер 764 га, сексеуіл 3 736 гa отырғызылған. Былтырғы жылдың қорытындысы бойынша 30 млн-ға жуық көшет ендiрiлдi. Алдағы уақыта тиісті сала басқармасына қарасты мекемелердiң күшiмен 60 млн ендіріледі.