ОҢ НӘТИЖЕЛІ ІСТЕР

Жуырда Оңтүстік Қазақстан облысы прокуратурасының ғимаратында «Мал ұрлығына нәтижелі тосқауыл» жобасы аясында жүргізілген  жұмыстарының нәтижесі туралы шұғыл мәжіліс өтті. Облыс прокуратурасымен былтырғы жылдың  тамыз айынан бастап аталған жоба жүзеге асырылуда. Жобаның мақсаты – 2017 жылдың 1 жартыжылдығында мал ұрлығы қылмысын 15 пайызға төмендету болып белгіленді. Бұл жиынның бір маңыздылығы, тек Жобаға қатысушы құзырлы органдар ғана емес, облыс көлеміндегі мал базар, мал сою алаңшалары және мал сою бекетінің иелерін шақырып, осы жобаның басты мақсаттары мен нәтижелері туралы назарларына жеткізілді.

Атқарылған жұмыстар нәтижесінде биылғы жылдың қаңтар айында облыс көлемінде мал ұрлығы 37,5%-ға төмендегенімен, кейбір аудандарда мұндай қылмыстың өсу динамикасы байқалуда.

Бұның ең басты себептерінің бірі — малды қараусыз жайылымға жіберу.

Жобаны іске асыруда біз — бұл саладағы негізгі проблемаларды саралап, жобаға қатысушы әр органның атқарар жұмыстарын айқындап, мәселеге жеткілікті көңіл бөлуді талап еттік. Халыққа меншігіндегі мал басын бірдейлендірудің, тіркеуге қоюдың қажеттілігін түсіндірдік. Атқарылған жұмыстар оңды нәтижесін беріп, мал басын бірдейлендіру, құжаттандыру жұмысы жоғарғы қарқында жүргізілуде.

Жылдар бойы шешімін таба алмай келе жатқан, мал базарларының құжаттандырылуы, ветеринария саласындағы заң талаптарының бұлжытпай орындалуына шаралар көрілуде.

Ұрланған малдың саудаға салынуы және олардың еті мен өнімдерін заңсыз тасымалдаудың жолын кесу мақсатында Түлкібас ауданында-4, Түркістанда-2 және Созақ ауданында -1 ветеринарлық бекеттері ұйымдастырылды.

Бірлескен рейдтер нәтижесінде Қазығұрт, Сарыағаш және Ордабасы аудандарында мал ұрлығымен айналысқан қылмыстық топтар құрықталды. Дегенмен кемшіліктер де жоқ емес.

облыс аумағындағы 34-мал базарының 15-мен әлі күнге дейін ветеринарлық құжатсыз малдарды қабылдамау туралы меморандумдарға қол қойылмаған.

Прокуратура органдарымен жүргізілген рейдтік іс-шара нәтижесінде, мал базарлардың басым көпшілігі Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің м. а. 2015 жылғы 29 мамырдағы №7-1/498 бұйрығына сай келмейтіні анықталды.

Көптеп кездесетін заң бұзушылықтар ол, жануарларды өткізу объектісінің (мал базар) ветеринария саласындағы маманы өткізу үшін жануарларды өткізу объектісіне келіп түсетін жануарлар туралы мәліметтерді тіркеу жүргізуге арналған нөмірленген, тігілген және тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің бас ветеринариялық дәрігерінің мөрімен және қолымен бекітілген арнайы журналдың жоқ болуы және ешқандай мәліметтер дерекқорға енгізілмейтіндігі.

Жануарларды өткізу объектісінің ветеринариялық пунктімен, жұмыс кабинетімен, жануарларды ветеринариялық қарап-тексеру үшін қажетті ветеринариялық құралдар мен аспаптар жиынтығымен, жануарларды өткізу объектісіне әкелінген жануар туралы ақпаратты ауылшаруашылық жануарларын бірдейлендіру дерекқорымен салыстырып тексеру (мәліметтер: түрі және тұқымы, жынысы, жасы, түсі, сәйкестендіру нөмірі, ветеринариялық өңдеулері, диагностикалық зерттеулер нәтижелері, иесі, жануардың шыққан жері) үшін интернетке қолжетімділігі бар компьютермен жабдықталмауы.

Сондай-ақ, Жануарларды өткізу объектісінің ветеринария саласындағы маманы дезинфекциялық тосқауылдарды, төсеніштерді Қазақстан Республикасы және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше елдер аумағында қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялық заттармен уақытында толтырылуын үнемі бақылауды жүзеге асырмайтындығы.

Қазақстан Республикасының «Ветеринария туралы» Заңының 10 бабының 2 бөлімінің 11-5 тармақшасында көрсетілген, ішкі сауда объектілерінде ветеринария саласындағы заңнамасы талаптарының сақталуы тұрғысынан мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылау және қадағалау қызметін жүзеге асыруы тиіс.

Анықталған заң бұзушылықтар бойынша, прокуратура органдарымен ұсыныстар енгізіліп, нәтижесінде аудан әкімшілігінің ветеринария бөлімінің кінәлі лауазымды тұлғалары әкімшілік және тәртіптік жауапкершілікке тартылды. Бұл бағыттағы жұмыстарды жалғастыру, прокуратура органдарының үнемі бақылауында.

Облыстағы  мал сою алаңшалары және мал сою бекетінің жұмыстары құзырлы органдар тарапынан назардан тыс қалып отыр. Бүгінгі таңда, облыстағы 72 мал сою алаңшасы және 33 мал сою бекетінің, тек 20-мен меморандум жасақталған (12-і мал соятын алаң және 8- і бекет). Сонымен қатар, көптеген мал базарларында бейнебақылау камералары орнатылмағаны анықталды. Аталған жерлерде ұрлық малмен оның өнімдерін сату еш кедергісіз орын алуы мүмкін екені айдан анық.

Сонымен қатар, мал базарларының террористік тұрғыдан осал объектілер қатарына жататындығына қарамастан, осы уақытқа дейін тек екі, мал базары басшыларымен Үкіметтің 28.08.2013 жылғы №876 санды қаулысымен бекітілген Үлгілік паспорттың негізінде, аумақтық ішкі істер органдарымен келісілген терроризмге қарсы қорғалу паспорты бекітілген. Қалған 32 мал базарының паспорттары бекітілмеген.

Жиында, жеке үй шаруашылықтары мен шағын фермерлерді кооперативтерге тартуға мүмкіндік беретін жағдайлар жасалу қажеттігі аталып өтті. Ең өзекті мәселелердің бірі — мал жайылымдарын түгендей отырып, әр аудан және әр ауыл тұрғындарына мал жаятын жайылымдарды анықтау болып табылады.

Бұл құзырлы органдардың жоба барысындағы ең басты жұмыстарының бірі.

Көпшілікке мәлім, мал жануарлары қазіргі таңда жеке тұлғаларға тиесілі, оның басым көпшілігі мал басының аз санымен ұстауда тұрған жеке тұлғаларда. Қазіргі экономикалық дамудың жағдайы, мал шаруашылығының үздіксіз дамуы, мемлекеттік бағдарламалардың тиімді жағдай туғызуына және оны бақылауға өз септігін тигізуі тиіс.

Облыс прокуратурасының бастамасымен, облыстық ауыл шаруашылық басқармасы және облыстық ветеринариялық инспекциясымен бірлесіп, малды бірдейлендіру, тасымалдау, сату және сою мәселесіне байланысты екі тілде арнайы жадынама әзірленіп, ол тұрғындарға, құзырлы орган қызметкерлеріне күнделікті тұрмыста және жұмыста пайдалану үшін таратылып отыр.

Осыларды ескере келе, соңғы жетістіктерге қол жеткізу үшін орындаушы басқармалардың басшылары арасында үйлесімді жұмыстар атқарылуына үнемі бақылау жасап, жұмыстардың орындалуын талап етуді, қала, аудан әкімдіктері ауыл шаруашылық жануарларына елді-мекендер маңайынан арнайы жайылымдық жерлер қамтамасыз етуді, жайылымдық жерлерді ретке келтіру және егер оны пайдаланбайтын болса тиісті шара көріп, мемлекет меншігіне өткізуді, ауыл шаруашылық жануарларын бағып-қарау тәртібі жөнінде арнайы ереже әзірлеу оған жұмыспен қамту бағдарламасы бойынша жұмыссыздарды қатыстыруды қолға алу туралы жиында аталып кетті.

Бұл бағыттағы жұмыстарымыздан оң нәтижелер шығатынына сенімдіміз.

ОҚО Прокуратурасының  баспасөз қызметі.