СҰРАНЫСПЕН САНАСҚАНДАР ҰТЫЛМАЙДЫ
еңбек нарығы алдағы жылдары қалай құбылуы мүмкін?
Елімізде көп жағдайда еңбек нарығындағы сұраныс пен ұсыныс жайы ескерусіз қалып жатады. Нәтижесінде қажет мамандарды шеттен алдыруға мәжбүр боламыз. Бұл ғана емес, еңбек нарығының да өз талаптары бар. Сұраныс та, ұсыныс та уақыт талабына сай өзгеріп, түрленіп отырады. Былтыр сұраныста болған кадрлар қазіргі уақытта өзекті болмауы мүмкін. Дегенмен болашаққа қатысты болжамдардың барын жоққа шығара алмасымыз анық.
Жуырда Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Олжас Анафин осындай бір болжаммен бөліскен болатын. Сөзіне сенсек, 2030 жылы жұмыс күші 10 миллион адамға, 2037 жылы 11 миллионға, ал 2044 жылы 12 миллион адамға жетуі мүмкін. Негізгі еңбек ресурстарының ағыны мегаполистерде сақталады. 2030 жылға қарай өңірлерде жұмыс күшінің ұсынысы 2024 жылмен салыстырғанда 530 мың адамға, ал 2040 жылға қарай 1,9 миллион адамға артады. Осыған байланысты солтүстік өңірлердегі жұмыс күшінің саны 2030 жылы 64 мың адамға, 2040 жылы 115 мың адамға азаюы мүмкін. Орталық және шығыс өңірлерде көрсеткіш сәйкесінше 53 мың және 125 мың адамға қысқармақ. Одан әрі вице-министр 2050 жылға қарай еңбек нарығында болатын өзгерістерге тоқталды. «Біздің болжамымыз бойынша қазіргі үрдістер сақталған жағдайда 2050 жылға қарай Астана, Алматы және Шымкент қалаларында жұмыс күшінің ұсынысы екі есе артады, ал солтүстік, орталық және шығыс өңірлерде бұл көрсеткіш
18 пайызға қысқарады» деді вице-министр.
Жалпы еңбек нарығына туу көрсеткіштерінің әсер ететіні айқын. Мұны ішінара тарқатсақ, 1999 жылы елімізде 217 мың бала дүниеге келді. 2004 жылы бұл көрсеткіш 273 мың болса, 2010 жылға қарай 367 мыңнан асып жығылды. Қазір және алдағы бірнеше жылда біз сөз еткен жылдарда туған балалар еңбек нарығына қосыла бастайды. Нақтырағы, 2025 жылы 265 мың адам, 2028 жылы 300 мың адам, 2030 жылдан бастап жыл сайын 350 мың адам еңбек нарығына қосылады. Бұл жұмыс күшіне сұраныстың артуына себеп болары айқын. Әрине, бұл көрсеткіштің барлық өңірде бірдей болмасы анық. Тіпті, қазіргі күннің өзінде бірқатар өңірлерде еңбек ресурстарының тапшылығы айқын сезіліп отыр. Едел-жедел шара көрілмесе, жағдайдың жуық арада жақсы жаққа өзгермесін ресми деректің өзі аңғартып отырған тәрізді…
Ж.БАЛАУСА.
