«БҮГІНГІ КҮННІҢ БАСТЫ МІНДЕТІ – ИНВЕСТОРЛАРДЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІН ЖЕДЕЛ ШЕШУ»
Олжас Бектенов әкімдердің жұмысын сынға алды
Бүгінде жаһандық геосаяси ахуал күн сайын құбылып тұр. Сәйкесінше, экономикалық қарым-қатынас та шиеленісіп келеді. Мұның өзі көптеген елдердің өндірісіне ауқымды зардаптарын әкеліп жатыр. Қош делік, бұл мәселелердің Қазақстанды айналып өтпейтіні анық. Сондықтан да соңғы уақытта ел Үкіметі инвестиция тарту шараларын пысықтап, нақты нәтижеге жұмыс істеуге көшкен. Дегенмен түйткілді түйіндер де баршылық. Осы орайда, жуырда премьер-министр Олжас Бектенов Мемлекет басшысының еліміздің экономикасына инвестициялар тарту жөніндегі тапсырмаларының орындалу барысын қарау жөнінде кеңес өткізді.
Ашық дереккөздерді алға тартсақ, басты мақсат – ірі инвестициялық жобаларды іске асыруды жеделдету және еліміздегі инвестициялық ахуалды жақсартуға кедергі келтіретін жүйелі мәселелерді шешу, сондай-ақ инвестициялық саясаттың тиімділігін арттыру, инвесторлар үшін қолайлы жағдай жасау және капитал тарту жұмыстарын жандандыру үшін ықтимал шараларды қарастыру. Жиында Сыртқы істер министрлігі, «Kazakh Invest» компаниясы басшылығының жұмыс қарқыны және инвестициялық қызмет динамикасына әсер еткен факторларды талдау бойынша ақпараты тыңдалды. Деректерге ойыссақ, 2024 жылы Қазақстанда 1,85 трлн теңгеге 230 инвестициялық жоба пайдалануға берілді. Инвестициялық штабтың жұмысы бір жыл ішінде жалпы құны 50 млрд АҚШ долларынан асатын жобалар бойынша инвесторлардың 115 проблемалық мәселесін жоюға мүмкіндік берді. Қазақстанның неғұрлым жоғары қайта өңдеу және экспорттық мүмкіндіктер үшін әлеуеті бар бәсекелестік артықшылығы басым тауашаларға инвесторларды мақсатты тарту тәсілі енгізілуде. Ынтымақтастық пен белсенді инвестициялау кезеңіне өтудің нақты перспективалары бойынша келіссөздер жүргізу үшін сала көшбасшысы – үздік 10 компания анықталды. Осылайша, жұмыс экономиканың қажеттіліктерін, өңірлердің бәсекелестік артықшылықтарын және басқа факторларды ескере отырып, «инвестицияларға тапсырыс беру» қағидаты арқылы қайта құрылады. Мысалы, Қытайдың ірі агроөнеркәсіптік компанияларымен нәтижелі жұмыс жүргізілді. «Fufeng Group» жақын арада Жамбыл облысында 350 млн АҚШ долларына жүгеріні терең өңдеу арқылы натрий глутаматын өндіретін зауыт құрылысын бастауды жоспарлап отыр. «Dalian Hesheng Holding Group» биыл жазда Ақмола облысында бидайды терең өңдеу кешені шеңберінде 650 млн АҚШ долларына құрылыс-монтаждау жұмыстарына кіріседі.
Бұдан басқа, агроөнеркәсіптік кешенді, энергетиканы, өнеркәсіпті, құрылыс материалдарын өндіруді және басқаларын қоса алғанда, экономиканың негізгі салаларын қамтитын 12 млрд АҚШ доллары болатын инвестициялардың жалпы көлемі бар 20 стратегиялық жоба айқындалды. Ұсынылған жобалардың ішінен биыл 14 жоба бойынша инвестициялар туралы келісімдер жасасу қарастырылуда, 13 жоба бойынша – құрылыс-монтаждау жұмыстарының басталуы, тағы 16 жоба бойынша жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеуді бастау жоспарланып отыр. Сондай-ақ жұмыс сапарлары, кездесулер мен басқа да іс-шаралар аясында жүзеге асыру туралы уағдаластықтар жасалған жобаларға назар аударылды. Премьер-министр іске асыру мерзімдері шегерілген инвестициялық жобаларға егжей-тегжейлі тоқталды. Сонымен қатар келелі кеңесте Алматы, Ақтөбе, Атырау, Жамбыл облыстары мен Астана, Шымкент қалаларының әкімдері және денсаулық сақтау, сауда министрлері баяндама жасады. Осы орайда «Бүгінде әкімдіктер тарапынан инвестиция тарту бойынша қабылданып жатқан шаралары өңірлердің әлеуетін ашып көрсетпейді, экономикалық әлеует жеткілікті пайдаланылмай отыр. Бұл бағыттағы жұмыстар жергілікті өзін-өзі басқару вертикалының барлық деңгейінде, оның ішінде аудан әкімдері деңгейінде де жүргізілуі тиіс» деп тапсырды премьер-министр.
Кеңес барысында мемлекеттік органдар жұмысының тиімділігіне әсер ететін және шара қолдануды талап ететін бірқатар түйткілді мәселе атап өтілді. Олардың қатарында инфрақұрылымның тапшылығы мен жедел қамтамасыз етілмеуі, күрделі әкімшілік рәсімдер мен рұқсат берудегі кідірістер, жер телімдерін берудің ұзақ мерзімдері бар. Аталған мәселелер бойынша тиісті шешімдер қабылданды. Сөз қорытындысында Олжас Бектенов «Президент Үкіметтің кеңейтілген отырысында инвестиция тарту басы артық бюрократиядан арылып, жедел ведомствоаралық үйлестіруді талап ететін аса маңызды жұмыс екенін айтты. Мемлекеттік органдар, әсіресе әкімдіктер жобаның іске асырылу барысын «тікелей» бақылауы керек. Әкімдер мен министрлер инвестиция тартумен күнделікті айналысып, бүгінгі күннің басты міндеті – инвесторлардың мәселелерін жедел шешуі қажет» деп атап өтті. Қош делік, бұл әкімдер мен жауапты министрлерге берілген нақты сигнал болды десек, артық айтпаған болар едік. Асылында, қазіргідей жауапты кезеңде қол қусырып отыруға болмасы белгілі. Дамушы елдерді былай қойғанда, әлемнің дамыған алпауыт мемлекеттерінің өзі шеттен қаржы тарту ісіне айрықша басымдық беріп отырғанын ұмытпауымыз керек. Бұл тұрғыдан келгенде, қаржысы бар қалталыларды Қазақстанға тартуға ресурс та, мүмкіндік те бар. Тек жұмысты үйлестіріп, жүйені бюрократиядан арылтсақ болғаны. Ал енді бұл шаралардың қаншалықты жүзеге асарын уақыт көрсетеді…
Қ.ДӘУЛЕТӘЛІ.
