ОРТАЛЫҚ – ЖҰМЫССЫЗ ЖҮРГЕНДЕРГЕ ЖӘРДЕМ БЕРІП, ЖОЛ СІЛТЕЙДІ

Елбасы , Ұлт Көшбасшысы , еліміздің бірінші президенті Нұрсұл¬тан Назарбаевтың «Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламалық мақаласында әрбір адамның еңбек етуіне жағдай жасау мәселесі тиянақталып, Үкіметке осы бағыттағы жұмыстарды жүргізу үшін бірнеше тапсырма берген болатын. Соған сәйкес, Шымкентте жұмыссыз жүргендердің екі қолына бір күрек та¬буына зор ықпал ететін «Атамекен» қолдау орталығы ашылды. Орталық¬тың ашылуына қала әкімінің орын¬басары Гүлжан Құрманбекова келді. Ол бұл орталық жұмыссыз жандар¬ға қандай жәрдем беретінін былай деп түсіндірді.
– Бұл орталық мемлекеттік бағ¬дарламаларды халыққа ашық фор¬матта түсіндіру, жаппай кәсіпкерлік¬пен айналысуға үйрету, халыққа қол¬жетімді ақпарат ұсыну мақсатында ашылып отыр. Мұндай орталық ал-дағы уақытта қаламыздағы 4 аудан әкімдігінде және халыққа қызмет көр¬сету орталықтарында жұмыс істейтін болады. Қала әкімдігінің «Атамекен» кәсіпкерлер палатасымен бірге қолға алған бұл жобасы мемлекет басшы¬сы Қасым-Жомарт Тоқаевтың әрда¬йым халықпен кері байланыста болу туралы тапсырмасы аясында жүзеге асуда,-деді.
Енді азаматтар осы орталық¬қа бас сұғып, ондағы мамандар ар¬қылы қазіргі таңда елімізде жұмыс¬сыз жүргендер үшін беріліп жатқан мүмкіндіктерді, бос жұмыс орында¬ры туралы толыққанды ақпараттар¬ды алып, алдағы күніне бағдар жа¬
сап, тығырықтан шығар жол табуға мүмкіндік алады.
Осындай пікірді «Атамекен» кәсіп¬керлер палатасының директоры Нұр¬лан Қабіштаев алға тартты. Ол:
– Бүгінде қарапайым азаматтар¬дың көпшілігінде «ақпараттық аштық» бар. Қандай жағдайда кімге және қай¬да бару керектігінен хабарсыз. Тұр¬ғындарды бір көзден ақпараттанды¬ру енді осы орталық арқылы жүйеле¬нетін болады. Мұнымен қатар біз осы жерден жұмыссыз азаматтардың жал¬пы дәрежесін анықтаймыз. Бұдан бө¬лек Шымкенттің әлеуметтік картасын жасаймыз. Бұл әлеуметтік картада қай ауданда неше адам жұмысқа мұқтаж, қай кәсіпорында жұмысшылар қолы жетіспейтіні туралы деректер нақты-ланады. Егер жұмыссыз жүрген аза¬маттардың кәсіпкерлікке икемділігі бар болса, оларға қысқа мерзімді оқы¬туға жолдама беріледі, — деді.
Орталықтың тағы бір ерекшелігі оның психолог мамандармен қамты¬луы. Олар жұмыс іздеген жанның қандай іске бейімі бар екенін анық¬тайды. Ал орталықтағы мамандар жұмысқа орналасуға ықпал ету тура-лы өтінім берушінің алған білімі мен кәсіби деңгейіне қарай жұмыс табуы¬на немесе қысқа мерзімді оқу курста¬рына жазылып, мамандық алуға кеңес беретін болады. Мамандық алу 2 ай¬дан 6 айға дейінгі аралықты қамти¬ды. Қысқа мерзімді курстарға жазыл¬ған тыңдаушыларға шәкіртақы таға¬йындалады. Бұдан бөлек орталықта 18-29 жас аралығындағы жұмыссыз немесе өзін өзі жұмыспен қамтыған¬дар үшін «Жас кәсіпкер» жобасына қатысып, бизнесті жүргізудің негізгі қағидаларын үйрену туралы кеңес¬тер беріледі. Ал жас ерекшеліктеріне қарамастан жұмыссыз немесе өзін өзі жұмыспен қамтыған азаматтар кәсіп ашуды көздесе «Бастау» жобасына қа¬тыса алады.
«Атамекен» қолдау орталығы пи¬лоттық жоба ретінде Нұр-Сұлтан, Алматы қалаларынан соң Шымкент¬те ашылып отырғанын айта кетейік.

АРЫС: 10-СЕКТОРДАҒЫ ЖҰМЫСҚА ХАЛЫҚ ОҢ БАҒАСЫН БЕРУДЕ

Кеше Үкімет басшысының орынбасары Жеңіс Қасымбек Арыс қаласына жұмыс сапарымен барып, Шымкентке бекітілген сектордың жұмысымен танысты.
Өз кезегінде үшінші мегаполиске жарылыстан зардап шеккен қаланың 10-секторын қалпына келтіру тапсырылған болатын. Шағын шаһарда барлығы 8 мыңнан астам үй бар. Соның і шінде 652 т ұрғын үй Ш ымкентке бекітілген сектор аумағында орналасқан.
Апат болған алғашқы күннен бастап арыстықтарға барынша пана болған Шымкент төтенше жағдай салдарынан қираған үйлерді қалпына келтіруді де қарқынды жүргізуде.
Сапар кезінде Шымкент қаласының әкімі Ғабидолла Әбдірахымов ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Жеңіс Қасымбекке Арыста атқарылып жатқан жұмыстарды баяндады. Қала әкімі:
– Біздің сектордағы тұрғын үйлерге жарылыс салдарынан болған залалды бағалау және жою үшін 550-ден астам маман жұмылдырылды. Олар Шымкент қаласы әкімдігінің қызметкерлері мен 13 мердігерлік мекеме-лердің мамандары. Сараптама нәтижесі сектордағы 652 тұрғын үйдің 604-інде жөндеу жұмыстары жүргізі-лу қажеттігін көрсетті. Бүгінде оларға жөндеу жүргізілуде. Қазіргі таңда 161 үйде жөндеу жұмыстары аяқталды. 1-тамызға дейін барлық үйлердің шатырлары мен терезелері қалпына келтіріледі. 15 тамызға дейін жөндеу жұмыстары жүргізілетін тұрғын үйлердің ішін және сыртын әрлеу жұмыстары аяқталады. Ал апатты деп танылған және өртеніп кеткен 32 үйдің орны толық сүріліп, қайта салынатын болады,- деді. Сонымен қатар Ғабидолла Әбдірахымов тұрғын үйлерді жөндеу тәулік бойына жүргізіліп отырғанын, құрылысшылар үш ауысыммен жұмыс істеп жатқанын жеткізді.
Сапар кезінде жоғарыда атап өткен жөндеуге келмейтін 32 үйдің орнына салынып жатқан жаңа баспана-лардың құрылысы екі ай мерзімде бітетіні мәлімделді. Ондағы әрбір үйдің құрылысы мен жөндеу жұмыстарының ешқандай шала жансар жүргізілмеуі қала әкімінің қатаң назарында екені айтылды.
Шымкентке бекітілген 10-сектордың тұрғындары болса, мұндағы жөндеу жұмыстары сапалы жүргізіліп жатқандарын айтып, алғыстарын білдірді.

«МЕМЛЕКЕТТІК КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ БАРЛЫҒЫНДА ҰЖЫМДЫҚ КЕЛІСІМ ШАРТ ЖАСАЛҒАН»

<strong>Берік БЕКЖАНОВ,
«Шымкент қаласы кәсіподақтар орталығы»
аумақтық кәсіподақтар бірлестігінің төрағасы:

Шымкенттегі ақпараттық-коммуникациялық орталықта Шымкент қаласы кәсіподақтар орталығы» аумақтық кәсіподақтар бірлестігінің төрағасы Берік Бекжанов 2019 ж ылдың 6 а йда а тқарған ж ұмыстарының қорытындысы бойынша баспасөз брифингін өткізді.
Төраға Б ерік А йдарбекұлы 2 019 жылдың басынан бері 9 мекеменің 800-ден астам жұмыскер алдындағы 121,8 млн. теңге жалақы қарызы болса, 6 айдың қорытындысымен оның саны 3 мекемеге азайып, 740 жұмыскердің 107 млн. теңгеге жалақы қарызы қайтарылғанын мәлімдеді. Қалған 6 кәсіпорынның 79 жұмыскерге төленуі тиіс 14,6 млн. теңге берешегін өндіру алдағы уақытта іске асырылмақ.
Жыл басынан бері Шымкентте 24 өндірістік жазатайым окиға орын алып, салдарынан 24 адам зардап шегіп, 3 адам қайтыс болған. Зардап шеккендердің 8-і ауыр, 13-і жеңіл жарақаттанған. Көз жұмғандардың біреуі әйел. Өлімге соқтырған өкінішті жағдайдың барлығына жол көлік оқиғасы себепкер б олған.
Бүгінде кәсіподаққа мүше адамдардың 6 % ( 9960) о қытудан ө тті. Еңбекті қорғау жөніндегі техникалық инспекторлардың 1069-ы немесе 7 4% б іліктіліктерін к өтерген. Е ңбек қауіпсіздігін сақтау бойынша 586 тексерулер өткізілген. Оның ішінде өндірістік кеңестің бастамасымен 166, ж ұмыскерлердің б астамасымен 125 тексеру жүргізілген.
Нәтижесінде еңбек заңдылықтарын бұзудың 477 дерегі анықталып, тиісті ескертпелер беріліп, кемшіліктер т үзетілген. Ж ұмыскерлер ж ағдайын жақсартуға бағыттылаған бұл ескертпелердің 149-ы еңбек қауіпсіздігі жағдайын қамтамасыз етуге қатысты болса, 75-і еңбек қауіпсіздігі ережесін және нұсқамаларын бұзуға қа-тысты, 56-сы оқытудан және нұсқаулықтан өтпегені тұрғысында, 10-ы арнайы киіммен және жеке қорғаныс киімімен қамтамасыз ету төңірегінде және т.б түрінде болған.
Кәсіпорындар мен ұйымдарға еңбек қауіпсіздігін сақтау және жұмыс орындарында жұмыскерлерге қолайлы жағдай жасау бойынша 106 ұсыныс берілген.
Кәсіподақ ұйымдары 55 еңбек дауын шешуге және 5 жазатайым оқиға орын алған жағдайларды зерттеуге қатысқан. Есепті кезеңде 50 жұмыс орны аттестаттаудан өткізіліп, өндірістік кеңес жұмыстарындағы еңбек қорғау және техника қауіпсіздігі бойынша 102 семинарлар өткізілген.
Осы деректерді алға тартқан Берік Бекжанов қазіргі таңда Шымкентте жұмысшылардың құқын қорғау бойынша ең өзекті проблема ретінде ұжымдық келісім шарттың жасала бермейтіндігі екенін мәлімдеді.
– 2019 жылдың басында жұмыс жасап тұрған жалпы 21661 кәсіпорынның (592 мемлекеттік және 21069 жекеменшік) тек 1033-де (4,8%) ғана ұжымдық шарт жасалған. Ұжымдық келісім шарт жасауды мемлекеттік кәсіпорындардың барлығы жүргізген. Ал жекеменшік кәсіпорынның тек 2,1 пайызы ғана осы ережені сақтаған. Қалған 2 0628 ( 95,2%) м екемеде ұ жымдық ш арт ж асалмаған,-деді.
Сондай-ақ ол, Елбасының «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы а ясында Қ азақстан Р еспубли-касы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің «Электрондық еңбек шарттарын есепке алудың бірыңғай жүйесін» автоматтандырылған ақпараттық жүйеге енгізу бойынша Шымкент қаласында орналасқан 394 мекемеде 30948 еңбек шарты жобаға енгізілгенін, аталған бағыт бойынша жұмыстар жалғасын табаты-нын айтты.

КӨПТЕН КҮТКЕН ҚОҒАМДЫҚ КӨЛІК

Шымкенттің «Құрсай»-«Азат» шағынаударының бағытындағы қоғамдық көлікпен жүретін тұрғындар үшін аптаның алғашқы күні шуақты басталды. Себебі, дәл осы күннен бастап аталған бағыт бойынша ондағы тұрғындар мінетін №96 бағыттағы қоғамдық көлік жаңа автобусқа алмастырылды.
Бұл Елбасының өмір сүруге қолайлы орта қалыптастыру бағытындағы тапсырмасы аясында іске асуда.
Бұған дейін бұл бағыттағы қоғамдық көлікте «ГАЗельдер» жүретін. Енді тұрғындардың жұмыс орны мен өзге де жерлерге жету үшін бұ рынғыдай лық толған «ГАЗельге» әупірімдеп сыйысып, жүйіткіген техникамен шайқалып, діттеген жеріне шаршап, шалдығып жететін күндері артта қалды.
Жолаушыларға жайлы су жаңа бұл автобустар қалаға “Shymkent bus” автобус паркінің ашылу күніне орай жеткізілген болатын. Ж аңа техникалар салқындатқыштармен, пандустармен, бейнекамералармен, жолаушы-лар ағынының датчиктерімен, GPS- трекерлермен жабдықталған. Сыйымдылығы 56 адамға лайықталған көлік Қазақстанда құрастырылған.

Тұрақтылық тәуелсіздік тұтқасы

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Түркістан облыстық өкілдігі мен «Дін мәселелерін зерттеу орталығының» ұйымдастыруымен алдымен Бәйдібек ауданында, одан Созақ ауданында се-минарлар ұйымдастырылды.
Созақ ауданының имамдары мен облыс орталығынан келген теологтар қатысқан семинар сұрақ-жауап форматында өтті. Облыстық «Дін мәселелерін зерттеу орталығы» басшысының міндетін атқарушы Медет Халықов «Абай Құнанбайұлы және Шәкәрім Құдайбердіұлы еңбектеріндегі дін мәселелері» тақырыбында-ғибратты әңгіме айтты.
Соныменқатар, күнделікті өмірімізде орын алатын діни мәселелерді құқықтық және діни тұрғыдан түсіндіріп берді. Өкіл имам Мұсабек Ақтамберді мешіт молдаларының сұрақтарына жауап беріп, өз білімдерін ұдайы жетілдіріп отыруды, дін қызметкерлері арасындағы ауызбірлік пен ынтымақтастықты берік етіп ұстауды сұранды. «Дін мәселелерін зерттеу орталығының» оңалту жұмыстарын жүргізу бөлімінің меңгерушісі Мұрат Мұстафаев кереғар діни ағым ықпалынан сақтану жолдарын, ол идеологияның ықпалына түскен азаматтарды дәстүрлі жолға бейімдеу тәсілдерін тереңінен түсіндірді. Теологтар Медет Халықов пен Мұрат Мұстафаев жұртшылықтың көкейіндегі сұрақтарға тұщымды жауаптар қайтарды. Түркістан облысының бас имамы Мұсабек Ақтамберді семинарды қорытып, елдегі қоғамдық және діни тұрақтылықтың маңыздылығын, оны сақтауда дін қызметкерлерінің ролі зор екендігін айтты.
Қазақстанның тәуелсіздігін баянды етуде, түрлі діни ұйымдардың құйтырқы идеологиясына қарсы тұруда, зайырлы қоғам принциптерін ұлықтау мақсатында бірлік пен салиқалы сабырлықпен еңбек етуге шақырды.

Мақсат ҚАРҒАБАЙ.

«ШЫМКЕНТ ДЕНДРОБАҒЫ ЛОНДОНДАҒЫ ГРИН-ПАРКТЕН ДЕ ҮЗДІК САЯБАҚ»

Ғабидолла ӘБДІРАХЫМОВ, Шымкент қаласының әкімі:

Лондонда іссапарда жүрген Шымкент қаласының әкімі өзінің инстаграм парақшасы арқылы Грин-парк саябағының көрінісінен видео жүктеген.
Таңала кеуімнен саябақта жүгіруге шыққан қала әкімінің түсірген видеосында атақты паркте тазалықтың сақтала бермейтіні, оған дәлел ретінде әр жерде шөлмектер, шүберектер мен өзге де қалдықтардың шашылып, көзге қораш болып көрініп жатқаны анық байқалады.
Өз кезегінде қала әкімі «Грин-парк. Лондон. Таңғы сағат 6:30. Адамдар барлық жерде бірдей. Лон¬донда болсын, Шымкентте болсын. Азаматтар шөлмектер тастайды. Міне қоқыстар жатыр. Шынын айтқанда таңғы сағат 6:30-да Шымкенттегі дендробақ немесе өзге кез келген саябағымыз бұл жерден әлдеқайда таза болады. Дегенмен де, Лондондағы бұл жер әлемдегі ең үздік саябақ болып табылады. Бірақ Шымкенттегі дендробақ одан да үздік» дейді.

АРЫСҚА КӨМЕКТЕСКЕН ОҚУШЫҒА АУДАН ӘКІМІ ВЕЛОСИПЕД СЫЙЛАДЫ

Серікболсын Созақ ауданы, Таукент кентіндегі Сүгір Әліұлы атындағы мектептің 5 сынып оқушысы. Ол жыл сайын арнайы қобдишаға ұсақ теңгелер жинап, жазғы каникулда Шымкент қаласына қыдыратын және өзіне қажетті заттарын сатып алатын. Бұл Серікболсынның жылдағы әдеті.
Арыс қаласында болған төтенше оқиға Серікболсынды бей-жай қалдырмады. Ол жыл бойы арнайы қобдишаға жинаған 54 360 тегені арыстық балаларға жіберу үшін Таукент кенті әкімдігіне өткізді.
Таяуда Созақ ауданының әкімі Салыхан Сабырұлы Полатов Серікболсын мен оның әкесі Аманбайды қабылдады. Өзі балғын болса да, жүрегі кең баланың азаматтығына ризашылығын білдірген аудан басшысы, велосипед тарту етті. «Серікболсындай жас өркеннің көпшілікке үлгі болар ісі көкейге қуаныш ұялатты. Егеменді еліміздің болашағы болар жас толқынға деген сенім осы игі іс арқылы бұрынғысынан нығая түсті деп санаймын» деп Серікболсын мен оның ата-анасына алғысын білдірді.

Ерлан РАЙЫМҚҰЛОВ.

ЖҰМЫС БЕРУШІ МЕН ЖҰМЫСШЫ АРАСЫНДАҒЫ КЕЛІСІМ ШАРТ – ҚУАТТЫ ҚҰЖАТ

Ағымдағы жылдың алты айында Шымкентте ҚР Еңбек заңнамасының сақталуы бойынша барлығы 152 тексеру жұмыстары жүргізіліп, 131 заң бұзушылық анықталған.
Соған сәйкес 5,4 млн. теңге көлемінде айыппұл салынған. Бірқатар мекемелердің 110 жұмыскерге жалақы қарыздары мен пайдаланылмаған жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалыстарының күндері үшін төленуі тиіс 10,2 млн. теңге берешектері өндірілген. Кейбір мекемелерге салынған айыппұлдарды мәжбүрлеп өндіру туралы сот актілері сот орындаушыларға өткізілген. Өкінішті жағдайлар да жоқ емес. Есепті кезеңде жұмыс орындарында 23 жазатайым оқиға болған. Салдарынан 24 адам зардап шегіп, 3 адам қаза тапқан.
Бұл туралы Шымкенттегі ақпараттық коммуникациялық орталықта қалалық еңбек инспекциясы және көші қон басқармасының басшысы Бауыржан Қалжанов 6 айда атқарған жұмыстарына есеп беру кезінде мәлім етті.
Есепті кезеңде еңбек инспекторларының араласуымен бірқатар кәсіпорын 23 жұмыскер алдындағы 16,7 млн. теңге берешегін толық төлеген. Қызметінен ешқандай негізсіз шығарылып, әділетсіздіктің құрбаны болған 3 адам қайтадан өз істеріне кірісуге мүмкіндік алған. Басқарма басшысы жалпы жалақының жырға айналуы, еңбек демалыстарының күндері үшін ақы төлеудің құрдымға кетуі, себепсізден себепсіз жұмыстан шығару сынды келеңсіздіктердің барлығы әу-баста еңбек келісім шартының жасалмауынан туындайтынын айта келе,
– Әрбір азамат іске кіріспес бұрын жұмысқа орналасқан мекемемен еңбек келісім шартын жасауды талап етуі керек. Келісім шарт түзілмеген жағдайда еңбек демалысын ала алмай, тиісті төлемдерге қол жеткізе алмай қалуы мүмкін. Біздің тәжірибемізде бір ұжымда екі-үш ай жұмыс істегенін дәделдей алмай дал болғандар кездесті. Мұндай жағдайда адамдарға сенуге де болмайды. Себебі сол кездегі әріптестері «танымаймыз» деп айтудан тайынбауы мүмкін,-деп, жұмыскер құқын қорғауда келісім шарттың қуатты құжат екенін қадап айтты.
Бауыржан Ахметәліұлы Елбасы, Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған Жолдауында қазақстандықтардың ең төменгі жалақысын бір жарым есеге яғни, 28 мыңнан 42 мың теңгеге дейін көбейту туралы тапсырмасының орындалу барысын былай деп шолыды.
– Бұл тапсырманы орындау мақсатында жедел түрде жалақысы төмен жұмысшылардың табысын көтеру жұмысына мониторинг жүргізу жөніндегі штаб құрылды. Штаб мүшелері 70-тен аса ірі және орта кәсіпорын өкілдерінің қатысуымен кездесулер өткізді. Басқарма тарапынан атқарылған осындай істердің нәтижесінде ірі, орта және шағын 261 кәсіпорнында еңбек ететін 17 мыңға жуық жұмысшының жалақысы орта есеппен 22 пайызға артты, -деді.
Қалада қазіргі таңда 20 мыңнан астам шағын, орта және ірі кәсіпорындар жұмыс істейтінін ескерсек, бұл бағыттағы жұмыстар алдағы уақытта да жалғаса түсетіні сөзсіз.
Қаладағы кәсіпорындар мен ұйымдарда қазақстандық жұмысшылардың үлесі 97 пайыздан асады. Қазіргі таңда Шымкентте 39 кәсіпорын мен ұйымда 557 шетелдік мамандар жұмыс істейді. Олардың 90 пайызы білікті мамандар. ҚР Үкіметінің 2016 жлғы 18-тамыздағы №459 қаулысы бойынша шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсат бергені және ұзартқаны үшін жыл басынан бері 121,2 млн. теңге алым жергілікті бюджетке түскен.
Осылай деген басқарма басшысы 159 отбасындағы 260 адамның оралман мәртебесі ұзартылғанын атап өтті. Естеріңізге сала кетсек, Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаев 2019 жылдың 16-наурызында қауіпсіздік кеңесіндегі этникалық қазақтардың проблемалық мәселелерін шешу жөніндегі тапсырмасымен бір реттік акциясы ретінде Қазақстан Республикасының азаматтығын жеңілдетілген тәртіппен алу мақсатында 2019 жылдың 31- желтоқсанына дейін ұзарту туралы шешім қабылдаған болатын.